Bugun futbol yazmayacagim. Turkiyedeki spor terorunden bahsedecegim ancak cikis noktam bir basketbol maci olacak. Gectigimiz Pazar gunu Galatasaray ile Fenerbahce arasinda oynanan basketbol macinda cikan olaylari cok kisi futbol taraftarinin cikardigi klisesiyle yorumlayacaktir. Basketbol taraftari nerde o halde? Futbol taraftarinin salonlari istilasindan once hinca hinc doluyordu salonlar da simdi mi ayagi kesildi elit! basketbol taraftarinin tribunlerden. Dunyanin her yerinde ve sporunda tribunlere siddete meyilli insanlar gelebilir. Onemli olan otoritenin tribunlere hakim olmasi ve sidette meyilli o insanlari kontrol altinda tutarak diger seyircilerin guvende hissetmesini saglamasidir. Eger futbol ya da basketbol federasyonlari mabedlerine hakim olamiyorsa, gerekli kurallari koyup uygulayamiyorsa tum olanlari her alanda yaptigimiz gibi 'egitimsiz halk'i suclayarak aciklamak ne kadar saglikli bir tutumdur?
Turkiyede o kadar alistik ki bu tur olaylara, artik cok siradan geliyor bu goruntuler izleyene. Benim en cok merak ettigim kendisine yumruk atilan Kinseyin ya da haftalardir Fenerbahce derbisini bekliyorum diye aciklama yapan Jasaitisin ne dusundugu, ne hissettigi. Bu olaylar Turk taraftarinin onlara "Turkiyeye hosgeldiniz" partisi gibi sanki. "Her yabanci birgun sahalarda gormek istemedigimiz olaylari tadacaktir" gibi bir taahhutumuz var sanki onlara. Futbolcu basketbolcu farketmiyor, mutlaka muhtesem taraftarligimizi gosteriyoruz ulkemize gelen yabancilara. Bu ulkede Galatasaray-Fenerbahce sualti hokeyi karsilasmasinda bile olaylar cikti!
SPOR TERORU EGITIMSIZLIKTEN MI?
Her ulkede boyle olaylar yasaniyor diye karsi cikanlari duyar gibiyim. Hemen yillar once NBAde oynanan Indiana Pacers-Detroit Pistons macini ve Ron Artestin basrolunu oynadigi kavgayi ornek vereceklerdir. Aradaki fark bu tur olaylara verilen reaksiyon. NBA yonetimi olaylar sonrasi Ron Artesta sezon sonuna kadar men cezasi verdi. Bunun karsiligi 73 mac arti playofftu. Kavga Artesta tam 7 milyon dolara maloldu, ve tabiki Pacerstan kopma surecinin baslamasina. Kavgaya karisan tum oyunculara ve hatta taraftarlar John Green ve A.J. Shackleforda cok agir yaptirimlar uygulandi. NBA yonetiminin marka degerine verdigi onemin sonucudur tum bu kararlar. Verilen mesaj acik: bu milyar dolarlik organizasyonu ne oyuncular kavga ederek ne de seyirciler (musteriler) sahaya girerek mahvedemez. Bu olay uzerinden 5 sene gecti ve herkes mesaji aldigini gosterircesine hareket ediyor. Turkiyedeyse insanlara birkac metre uzakliktaki tribunlerden gozlerinin icine baka baka kufretmek, sahaya girmek, oyunculara darp etmek, ve benzer tum aktiviteler cok kucuk cezalarla savusturuluyor ve yapanin yanina kar kaliyor. Tum bu bilgiler isiginda tribun terorunu halkin egitimsizligine baglamak hedef saptirmaktan baska birsey degildir. Amerikadaki yuksek okul mezunu orani yalnizca 27%. Lakers maclarina gittigimde cevremde gordugum insanlar da pek Stanforddan firlamis tiplere benzemiyorlar acikcasi. Ancak sporda ve hayatin her alaninda cezai mueyyideler o kadar kararlilikla uygulaniyor ki tam bir asayis berkemal hali mevcut. Ulkemizdeyse devlet kurumlarinin kanunlari uygulamakta gosterdigi her zafiyet durumunu halkin egitimsizligine baglamak acil durumlarda kullaniniz mazereti gibi.
SPOR ICIN SPOR MU, TOPLUM ICIN SPOR MU?
Gelismis ulkelerde spor, taraflarin rekabet ettigi bir alan degildir sadece. Genclerin yetistirilmesinde kullanilan bir egitim politikasidir. Spor sayesinde gencler mucadeleyi, rekabeti, ahlaki ogrenir. Okul disi zamanlarini spor salonlarinda takim arkadaslariyla gecirirler. Bu genclerin ahlaki egitimlerindeki etkili kisiler yalnizca anne-babalari, ogretmenleri ya da koclari degildir. Ayni zamanda Michael Jordandir, Johann Cruyfftur genc insanlarin kisiliklerini oturturken rol model aldiklari figurler. Ve yonetimler o kadar farkindadir ki bu durumun, Ron Artest ya da Rio Ferdinand kotu ornek olacak birsey yaptiklarinda en agir cezalari alirlar. O dakikada artik ne takimlarin kazanmasidir (Ingiltere Futbol Federasyonu cok kritik Turkiye maci oncesinde men cezasi verdi Ferdinanda) onemli olan ne de alinacak tepkiler (NBA yonetimi Indiana Pacersin en onemli yildizinin ve diger 4 oyuncusunun oylesine siddetle cezalandirilmasina gosterecegi tepkiyi goz onunde dahi bulundurmadi). Onemli olan yetismekte olan genc insanlarin alacagi mesajdir. Ulkemizdeyse adi sikeye ve bahise karisan bir futbolcu milli takimda oynamaya devam edebiliyor.
Olayli derbiye donecek olursak; mactan sonra Galatasaray yoneticisi Yigit Sardanin yaptigi aciklama hayret verici. Futbol yoneticisi profili degisiyor sanmamiza neden olan Sardan bile olaylara son derece tarafli yaklasiyor ve bir bayan taraftarin yaptigi el hareketini bahane ederek cikan olaylari mesrulastirmaya calisiyor. Yillardir yapilan en buyuk hata bu tur olaylari Galatasaray-Fenerbahce-Besiktas taraftari ekseninde tartismak. Hicbir takimin taraftarlarinin birbirinden farki yok, hepsi ayni okullarda, mahallelerde, hatta evlerde yetisen insanlar. Tek farklari kucukken futbol takimi secmelerinde kimden ya da neyden etkilendikleri. Hepsini bir arada ele almak gerekiyor. Yayinci kurulus yorumcusunun yaptigi medenilesme surecimizi hala tamamlayamadik tespiti son derece yerindedir. Ancak medenilesememeyi egitimsizligimize baglamak dogru degildir. O tribunlerde her turlu siddeti yapanlarin icinde bircok yuksek egitimli insan vardir ve bir kismi da benim arkadasimdir. Sorun egitim sorunu degil medenilesme sorunudur. Medenilesme yasalarla ve yasalarin kararlilikla uygulanmasiyla olur. Eger otorite Keitaya pet sise atana degil de sikayetci olan Keitaya ceza veriyorsa, pet sise atan adami medenilestiremezsiniz. Goreceksiniz o sahaya girenler de yasanan sayisiz ornekte oldugu gibi yaptiklariyla kalacak. Kulup yoneticileri bu tur insanlarin tribunlere gelmesinde ya da tribune gelen egitimli insanlarin bu tur insanlara donusmesinde bir sakinca gormuyor anlasilan. Ta ki o tribunlerden kendilerine kufur edilene dek..
No comments:
Post a Comment